به نقل از «خبرگزاری برنا»

دلایل اصلی برپایی جشن در شب یلدا چیست؟

تاریخ انتشار: ۲۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۳۶۵۸۰

تاریخچه شب یلدا به گذشته‌های بسیار دور بر‌می‌گردد. اما قدمت دقیقش مشخص نیست. برخی باستان‌شناسان، تاریخ شب یلدا را هفت هزار ساله می‌دانند. آنها به ظروف سفالی دوره پیش از تاریخ، استناد می‌کنند. این ظروف دارای نقوش حیوانیِ ماه‌های ایرانی، مانند قوچ و عقرب هستند. البته این نقوشِ در کتیبه‌ها و یافته‌های باستان‌شناسی کمیاب‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما باستان‌شناسان معتقدند، می‌شود آیین مربوط به شب یلدا را تا هفت هزار سال قبل، ردیابی کرد.باور‌های کهن ایرانی بر اساس اسطوره‌ها و شناخت رویداد‌های کیهانی شکل گرفته است. روایت‌های مختلفی از علت برگزاری جشن شب یلدا وجود دارد. با برنا همراه باشید تا با دلایل اصلی برپایی جشن در شب یلدا بیشتر آشنا شوید.

به گزارش برنا؛ باور‌های کهن ایرانی بر اساس اسطوره‌ها و شناخت رویداد‌های کیهانی شکل گرفته است. روایت‌های مختلفی از علت برگزاری جشن شب یلدا وجود دارد.

روایت اول: پیروزی روشنایی و نور بر ظلمت و تاریکی

در روزگاران باستان، زندگی‌ مردم بر پایه کشاورزی و دامپروری بود؛ و تاثیرات آب و هوا برایشان بسیار مهم محسوب می‌شد. مردم با مشاهده و تجربه، تغییرات مداوم شب و روز و فصل‌ها را درک کرده بودند. بشرِ همیشه کنجکاو هم پس از کشف چگونگیِ وقوع یک رویداد، به دنبال فلسفه و چرایی آنها می‌گردد.

آنها تاثیر نور و تاریکی؛ و گرما و سرما را بر زندگی‌شان می‌دیدند. از تاثیراتی که می‌گرفتند؛ به این نتیجه رسیده بودند که، نور، روز و خورشید، نماد آفریدگار و نیکی ست. در مقابلِ آن، شب و سرما نشانه‌های اهریمن و پلیدی.

آنها از این مشاهدات، به این باور رسیده بودند که، شب و روز، و روشنایی و تاریکی، در یک جدال همیشگی به سر می‌برند. روز‌های بلندتر، نشانه پیروزی روشنایی، و روز‌های کوتاه‌تر نشانه‌ غلبه تاریکی بود.

به این ترتیب آنها آخرین روز پاییز، که بلندترین شب سال است، جشن می‌گرفتند. چرا که فردای آن، روز‌ها کم‌کم طولانی‌تر شده و آفریدگار بر اهریمن نور بر تاریکی پیروز می‌شود.

روایت دوم: شب تولد مهر و میترا (خورشید) و آغاز خلقت

آیین مهر یا میترائیسم در ایران قبل از دین زرتشتی رواج داشت. این آیین برپایه پرستش میترا (مهر) قرار گرفته بود. میترا از ایزدان هند و ایرانی است. او از یک طرف نماینده عشق و محبت است؛ و از طرفی واسطه‌ی بستن پیمان‌هاست. او عهد نگهداشتن و راستگویی را نمایندگی می‌کند. مهر همچنین داورِ میان جنگاوران بوده و دروغگویان و عهد‌شکنان را مجازات می‌کند. نماد این ایزد حلقه‌ است. برخی ادعا می‌کنند، پیشینه حلقه ازدواج به همین اسطوره می‌رسد. خورشید هم نماد ظاهری میترا ست.

 

مهرپرستان شب یلدا را شب تولد میترا (ایزد مهر) می‌دانستد. اینگونه که در شبی دراز و سرد، ایزد مهر در یک غار گود و کم ارتفاع ظهور می‌کند و خورشید را به ارمغان می‌آورد.

در روایتی دیگر، در این شب میترا به جهان بازمی‌گردد. او ساعات روز را طولانی می‌کند؛ در نتیجه برتری خورشید پدیدار می‌شود.

بعضی بررسی‌ها هم به این نتیجه رسیده‌اند که، در شب یلدا پیامبری متولد می‌شود. این تولد در سال ۵۱ پادشاهی اشکانیان که برابر با سال ۱۹۶ میلادی ست اتفاق می‌افتد. پیامبری شب هنگام در دریا زاده می‌شود؛ که او را دو دلفین از آب بیرون می‌آورند. در آیین مهر آب اهمیت ویژه‌ای داشته است.

در مورد نام ماه‌های آذر و دی اینطور می‌گویند که:

آذر (عنصرِ آتش)، ایزد یا فرشته مینویی را نمایندگی می‌کند. این ایزد در سنت زرتشتی و مهرپرستی مقدس و مهم محسوب می‌شده. آتشِ مقدس در آتشکده‌ها، جلوه همین ایزد است. در مقابل، دی‌ که آغاز زمستان است؛ پلید و اهریمنی محسوب می‌شده. دی در اصل همان دیو است که نام آن بر سردترین ماه زمستان گذاشته شده. بنابراین آذر نماد اهورامزدا و دی نماد اهریمن است. تقابل میان آتش، نور و تقدس با تاریکی و سرما و پلیدی.

برخی هم بر این باورند که نام ماه دی از آیین میترایی آمده است و به معنای دادار و خداوند است. چرا که با شروع دی میترا بر اهریمن غلبه می‌کند.

در نگاه اول اینطور به نظر می‌رسد که، شب زایش مهر، باید در ماه مهر باشد؛ یا در آفتابی‌ترین روز‌های سال! درست است که در آغاز سردترین روز‌های سال قرار داریم؛ اما منطق پشت این اسطوره آن را باورپذیر می‌کند؛ همان طولانی‌تر شدن روزها و کوتاه شدن شب‌ها نشان از تولد دوباره خورشید دارد.

آداب و رسوم مهرپرستی، پس از رایج شدن دین زرتشتی از بین نرفت؛ بلکه جزئی از مراسم آنها شد. زرتشت، خدای بزرگ را اهورا مزدا نامید و ایزدان را به دو دسته اهورایی و دیوانی تقسیم کرد. یکی از این ایزدانِ اهورایی، مهر (خورشید) بود. مهر از ایزدانِ نیک است و بخشی از اوستا به نام او (مهر یشت) ست. در مهر یشت آمده است: «مهر از آسمان با هزاران چشم بر ایرانی می‌نگرد تا او دروغی نگوید.»

انتهای پیام

 

 

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: شب یلدا روشنایی کشاورزی آب و هوا فلسفه سرما تولد ایران دین عشق ازدواج جهان زمستان باستان شناسی روشنایی سرما شب یلدا برنا یلدای کرونایی یلدا 1400 شب یلدا روز ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۳۶۵۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هفدهمین کاروان زیر سایه خورشید در مسیر استان سمنان

دبیر هفدهمین جشن‌های مردمی معنوی زیرسایه خورشید استان سمنان، گفت: همزمان با دهه کرامت هفدهمین جشن‌های مردمی زیر سایه خورشید در استان سمنان برگزار می‌شود. - اخبار استانها -

حجت‌الاسلام حسنعلی عربی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در سمنان، اظهار داشت: هفدهمین جشن‌های مردمی معنوی زیرسایه خورشید، با آغاز ایام مبارک دهه کرامت و میلاد با سعادت کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه(س) و امام هشتم شیعیان جهان حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع)، برگزار می‌شود.

 وی خاطرنشان کرد؛ این جشن‌های مردمی- معنوی زیرسایه خورشید همزمان در ده‌ها کشور و صدها شهر و روستا در سراسر ایران و جهان برگزار می‌شود.

دبیر هفدهمین جشن‌های مردمی معنوی زیرسایه خورشید استان سمنان، اضافه کرد: مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی مبدع جشن‌های مردمی - معنوی زیرسایه خورشید و کانون فرهنگی شاخص در هر استان، متولی برگزاری این جشن مردمی هستند و در استان سمنان نیز کانون فرهنگی هنری والفجر(عج) هر ساله متولی این امر است.

عربی افزود: در این جشن‌ مردمی - معنوی زیرسایه خورشید جمعی از خادمان آستان ملک پاسبان رضوی به همراه پرچم متبرک آستان، در قالب صدها برنامه معنوی و فرهنگی، کوی برزن شهر را به رایحه خوش امام غریب آشنا عطرآگین می‌کنند و صحنه‌هایی از ارادت و دلدادگی عاشقان به ولایت را به نمایش می‌گذارند.

وی گفت: جشن‌های مردمی - معنوی زیرسایه خورشید هفدهم در قالب برپایی جشن‌های مردمی، تجلیل از نخبگان عرصه‌های مختلف،فرزندآوری و جمعیت،دانش آموزان و دانشجویان،زنان و دختران،دیدار با بزرگان و علمای هر شهر و روستا، بازدید از مراکز و اماکن مختلف و دیدارهای مردمی برگزار می‌شود.

دبیر هفدهمین جشن‌های مردمی معنوی زیرسایه خورشید استان سمنان، گفت: شعار محوری امسال جشن‌های مردمی و معنوی زیر سایه خورشید 1403 «با شما سربلندیم» است.

انتهای پیام/363/